Autenticar
Main menu

A AEG utiliza cookies para o melhor funcionamento do portal.

O uso deste site implica a aceitaçom do uso das ditas cookies. Podes obter mais informaçom aqui

Aceitar
Como matar índios com giz e apagador

Como matar índios com giz e apagador

Interessante texto sobre a realidade das línguas indígenas no Brasil.

José Ribamar Bessa Freire

Por que hoje é tão alto o índice de suicídio entre os índios que originalmente desconheciam tal prática? Segundo o estudioso da língua Tukano, padre Casimiro Béksta, aqui citado na semana passada, não existe sequer tradução para tal palavra na maioria das línguas indígenas. Os pesquisadores que estudaram o suicídio de índios citam diversas causas relacionadas à terra, religião, economia, políticas de saúde e de educação, entre outras. Destacamos aqui uma delas vinculada às línguas e a seu uso na escola.

São faladas 23 línguas em São Gabriel da Cachoeira, no Rio Negro (AM), que, entre os mais de cinco mil municípios brasileiros, lidera o ranking de suicídios de índios no Brasil (Mapa da Violência - Diário do Amazonas, 9/10/2014). A taxa de suicídios lá é dez vezes maior do que a média nacional. Entre 2008 e 2012, foram 50 casos por 100 mil habitantes, enquanto a média brasileira é de 5,3 suicídios. Entre os suicidas de São Gabriel, 93% são índios que se enforcaram ou se envenenaram com timbó.

- O que está acontecendo é um extermínio - afirmou o médico Carlos Felipe D´Oliveira, da Rede Brasileira de Prevenção ao Suicídio. Em janeiro deste ano, essas mortes, assim como as ocorridas em municípios de Mato Grosso do Sul, foram discutidas em Brasília no Fórum Brasileiro sobre Suicídio, que encaminhou minuta ao Congresso Nacional pedindo ações de prevenção e criação de políticas públicas para reduzir a incidência de suicídios. A proposta certamente ficará engavetada pelo deputado Eduardo Cunha (vixe, vixe), se ninguém ficar mordendo seu calcanhar ou se ele não cair antes derrubado pelas acusações de corrupção.

A "souffrance"

Entre as políticas públicas, estão as políticas de línguas. O tratamento que a sociedade dispensa às línguas interfere no índice de suicídio, se for correta a hipótese do linguista e antropólogo belga André-Marcel d´Ans (1938-2008). Ex-professor da Universidade de Paris VII, ele estudou os mitos dos índios Kaxinawá da Amazônia peruana, onde viveu por mais de seis anos. No seu artigo "Linguagem e Patologia Social", usa a categoria "souffrance" para explicar o sofrimento e o desespero provocados pelas tensões e conflitos linguísticos, que podem provocar o suicídio.

taxA "souffrance" - diz ele - é um tipo de sofrimento patológico, que não é resultado de nenhuma anomalia individual, mas provém de uma alteração funcional da situação linguística. Ela se dá quando se obriga alguém a usar uma língua que não é sua língua materna, num contexto de discriminação e preconceito. Cita o caso de um Yaminawa que havia sido alfabetizado, na marra, por missionários católicos, e contraiu a "souffrance".

Segundo D´Ans, essas anomalias atingem tanto o corpo como o psiquismo, originadas pelas tensões e conflitos que provocam os impasses linguísticos, “gerando um desespero que pode chegar, nos casos mais graves, a condutas violentas e/ou suicidárias”. Ele estabelece assim uma relação entre o uso da língua materna e o psiquismo dos indivíduos. Para não morrer de fome, não basta um pedaço de pão, é preciso assegurar o direito de cada um ter o pão em sua língua materna, como no poema de Vallejo escrito quando vivia na França.

Uma visão histórica sobre as políticas de línguas na região e seu uso na escola nos dão uma dimensão do estrago, conforme revelam os relatórios do poeta Gonçalves Dias que foi nomeado pelo presidente da Província do Amazonas, em 1861, para o cargo de visitador das escolas públicas de primeiras letras. Ele viajou pelos rios Solimões e Negro, visitou escolas e fez uma etnografia da sala de aula. Conversou com professores, folheou cadernos de alunos, assistiu aulas, elaborou um censo escolar, observou o calendário, currículo, livros didáticos, tudo.

O Apagamento

Uma conclusão de Gonçalves Dias é que a escola não funcionava no Amazonas, porque as aulas eram dada em português, mas a maioria da população desconhecia esta língua e falava, além de um idioma indígena, a Língua Geral ou Nheengatu. Mesmo assim, o poeta recomenda ao Presidente da Província que mantenha o português, pois “a vantagem da frequência das escolas estaria principalmente em se desabituarem da Língua Geral, que falam sempre em casa e nas ruas, e em toda parte”. Quer dizer, uma das funções da escola era mesmo apagar essas línguas consideradas "bárbaras, pobres e sujas".

Desta forma, os alunos continuariam excluídos do conhecimento escolar, mas para o poeta avaliador das escolas. mais importante do que o conteúdo das disciplinas era impedir o uso das línguas indígenas e impor o português:

"No falar a língua portuguesa já vai uma grande vantagem, e tal que, quando mesmo os meninos não fossem à escola para outra coisa, ainda assim conviria na atualidade e ficaria ainda sendo conveniente por bastante tempo, que o governo com esse fim criasse e sustentasse as escolas primárias do Solimões”.

Não dispomos de dados precisos sobre os suicídios de indígenas no Amazonas no séc. XIX. No entanto, depois de 1950, tanto no Solimões quanto no Negro, existem registros nos jornais e nos boletins policiais, evidenciando como se pode matar índio com giz e apagador. Tais dados podem ser correlacionados com as avaliações dos internatos criados pelos salesianos na região, cujo objetivo era, como o proposto por Gonçalves Dias, apagar as línguas indígenas em nome de uma "unidade nacional".

No entanto, não são apenas as escolas onde estudam os índios as criadoras de "souffrance". Houve um avanço e hoje já existem escolas bilingues que procuram valorizar as línguas indígenas como línguas de instrução nas primeiras séries. Mas isto de nada serve se esses índios, quando entram em contato com a sociedade nacional, sofrem discriminação de brasileiros preconceituosos, que frequentaram escolas onde não aprenderam a respeitar as línguas e culturas indígenas.

Por isso, o XXVIII Simpósio Nacional de História realizado nesta semana em Florianópolis aprovou em sessão plenária a moção encaminhada ao Conselho Nacional de Educação, solicitando regulamentação da Lei 11.645/2008, que determinou a inclusão do Ensino de História e Cultura Indígena na Educação Básica. Os profissionais da área estão exigindo a formulação de orientações e diretrizes pedagógicas, bem como a criação de disciplinas nos cursos universitários de História e Pedagogia que formem e atualizem os professores para implementar a lei.

Enquanto isso não for feito, o problema tende a se agravar. A imagem mais acabada da "souffrance" é a notícia "Dois ticunas se suicidam" publicada no Jornal do Brasil (19/08/1991). Um deles, Artur Gabriel, 32 anos, tio do vice-capitão da Comunidade de Umariaçu, Waldir Mendes, se enforcou cantando. Em língua ticuna, segundo seu sobrinho:
"Na manhã do dia 6 de agosto, depois de passar a noite inteira entoando canções indígenas, com uma garrafa de cachaça ao lado, Gabriel apareceu enforcado no fundo do quintal, pendurado a uma árvore".

Fonte: Taqui Pra Ti.

Última modificação emTerça, 23 Fevereiro 2016 23:41
Avalie este item
(1 Voto)

4269 comentários

  • https://bitcoin-recovery.io/

    The Central Bank's digital currency (CBDC) is wiser to realize as a digital form of cash
    funds. how does a https://bitcoin-recovery.io/ transaction function?

  • Каталог Новосибирска

    онлайн каталог ведется в библиотеке
    с 1996 г., Каталог Новосибирска содержит не менее 155 тыс.

    онлайн каталог ЦГБ им. К.

  • Charlesfah
    Charlesfah Sábado, 17 Agosto 2024 20:34 Link do comentário

    Северо-Западный Буровой Холдинг в Санкт-Петербурге уже много лет специализируется на предложении услуг по бурению скважин на воду. Фирма зарекомендовала себя как стабильный партнер для индивидуальных клиентов, а также для бизнеса, которым важно обеспечить стабильный доступ к водным ресурсам. Сплоченная команда специалистов применяет современное оборудование и технологии, что гарантирует производить работы на профессиональном уровне и в сжатые сроки. Благодаря трепетному подходу к каждому задаче, Северо-Западный Буровой Холдинг ( https://burenie-na-vodu-spb.ru/ ) обещает своим клиентам отличный результат, который на 100% соответствует запросам.

    Проекты по бурению скважин на воду, предлагаемые Северо-Западный Буровой Холдинг, включают весь спектр услуг: от первоначальной подготовки до финальной передачи объекта. Предприятие осуществляет анализ участка, что обеспечивает выяснить наиболее подходящее место для бурения и выявить возможные опасности. Все работы проводятся с вниманием к природных условий и с соблюдением всех необходимых норм и регламентов. В результате клиенты получают бесперебойное водоснабжение, которая будет обеспечивать водой долгие годы.

    Одним из главных особенностей СЗБХ является особое отношение к каждому проекту. Мастера предлагают уникальные методы, в зависимости от требований заказчика и геологических условий. Это гарантирует предотвратить возможные неполадки в процессе долговременного обслуживания и обеспечить долговечность системы. Дополнительно, Северо-Западный Буровой Холдинг гарантирует сопровождение проекта, что обеспечивает заказчикам дополнительную уверенность в правильности выбора.

    СЗБХ также придает значение экологической безопасности своих работ. Все работы по бурению скважин на воду реализуются с применением строгих экологических принципов, что позволяет минимизировать ущерб на окружающую среду. Компания стремится к перспективному росту и постоянно совершенствует свои технологии, чтобы гарантировать клиентам лучшие решения.

  • wptglobalaustraliapro.com

    The STARTING STACK is 25,000 - half an hour in the https://wptglobalaustraliapro.com/. THE STARTING STACK is
    8,000 - 12 min in poker rooms.

  • https://jaxxwallet-liberty.com/

    The Japanese Law on Payment Services defines bitcoin as legitimate https://jaxxwallet-liberty.com/ property.

  • australiapokerwtpglobal.com

    Nuvvara, Missouri (2016-09-02). "https://australiapokerwtpglobal.com/ launches social casino game playwpt." In the very beginning season, five
    tournaments were held with buy-ins from $300 to $1,500.

  • https://chabadasia.com/

    So, for example, if Daniel has a pair of threes, and Maggie has a pair of tens,
    then Maggie wins https://chabadasia.com/, because she has a pair higher.

  • https://doge-coin20.io/

    in our article, standard tools and methods are used to empirically determine real price of assets from textbooks, in particular https://doge-coin20.io/, the discussion of which consumers exclusively omitted for brevity.

  • Продвижение сайтов в СПб

    Truly when someone doesn't know afterward its up to other
    visitors that they will assist, so here it occurs.

  • Charlesfah
    Charlesfah Sábado, 17 Agosto 2024 01:31 Link do comentário

    Северо-Западный Буровой Холдинг в городе Санкт-Петербург уже много лет осуществляет деятельность на предоставлении услуг по бурению скважин на воду. Организация зарекомендовала себя как надежный партнер для частных лиц, а также для бизнеса, которым требуется организовать стабильный доступ к водным источникам. Скоординированная команда профессионалов работает с передовые разработки и подходы, что гарантирует выполнять работы на высочайшем уровне и в короткие сроки. Благодаря тщательному подходу к каждому задаче, Северо-Западный Буровой Холдинг ( https://burenie-na-vodu-spb.online/pod-klyuch/ ) обеспечивает своим клиентам качественный результат, который полностью соответствует требованиям.

    Услуги по бурению скважин на воду, предлагаемые Северо-Западный Буровой Холдинг, охватывают всю последовательность действий: от подготовки площадки до завершения проекта. Фирма выполняет геологические исследования, что позволяет выбрать наиболее подходящее место для бурения и просчитать возможные опасности. Все работы выполняются с ввиду геологических характеристик и с учетом всех всех требований и правил. В результате клиенты получают доступ к надежную систему водоснабжения, которая будет служить долгие годы.

    Одним из ключевых преимуществ СЗБХ является персонализированный сервис к каждому обращению. Мастера предлагают уникальные подходы, в зависимости от конкретных потребностей клиента и природных факторов. Это сводит к минимуму уменьшить возможные проблемы в процессе долговременного обслуживания и гарантировать долгосрочную надежность системы. К тому же, Северо-Западный Буровой Холдинг предлагает сервисное обслуживание, что гарантирует пользователям спокойствие в своевременности и точности.

    СЗБХ также стремится к защите окружающей среды своих проектов. Все работы по бурению скважин на воду проводятся с соблюдением строгих природоохранных стандартов, что обеспечивает избежать отрицательное воздействие на окружающую среду. Предприятие стремится к долговременному успеху и постоянно работает над улучшением свои методы работы, чтобы воплотить в жизнь клиентам максимально надежные и безопасные решения.

Deixe um comentário

Certifique-se de preencher os campos indicados com (*). Não é permitido código HTML.

voltar ao topo

Facebook Twitter RSS Global